Sizi Məhdudlaşdıran Vərdişlərinizi Fərqinə Varın

Gündəlik həyatımızda hamımız müəyyən vərdişlər əldə edirik. Bəziləri bizə yaxşı təsir edir, vaxtımızı tənzimləyir, hədəflərimizə yaxınlaşdığımızı hiss etdirir. Amma bəzi vərdişlər… Bizi həqiqətən olmaq istədiyimiz insandan məhrum edir.

Bu yazıda, sizi məhdudlaşdıran vərdişlərinizi necə fərq edə biləcəyiniz və bu vərdişlərdən qurtulmağın ilk addımlarını necə ata biləcəyiniz haqqında danışacağıq. Sadə dildə, fərdi inkişaf baxımından düşünəcəyik. Və unutmayın, vərdişlər sizi formalaşdırır, amma siz də onları dəyişdirə bilərsiniz.

1. Vərdişlər Haradan Gəlir?

Hər vərdiş əslində bir səbəbdən başlayır. Bəlkə bir şeydən qaçmaq üçün, bəlkə stresi azaltmaq üçün ya da sadəcə “hər kəs edir” deyə başladığımız şeylər var.

Zamanla bu davranışlar təkrarlanınca, beynimiz bunlara alışır. Artıq düşünmədən etməyə başlayırıq. Halbuki bu vərdişlərin bəziləri, həyatımıza yön verməmizə mane ola bilər.

2. Sizi Məhdudlaşdıran Vərdişlər Nələrdir?

Sizi məhdudlaşdıran vərdişlər hər kəsdə fərqli ola bilər, amma bəzi ortaq olanları var:

a) Həddindən artıq Özünü Tənqid Etmək Özünə davamlı sərt davranmaq, irəliləməni deyil, durğunluğu təmin edir. Hər etdiyində “Kifayət qədər yaxşı deyil,” demək, səni cəhd etməkdən vaz keçirər.

b) Prokrastinasiya – Təxirə Salma Vərdişi “Sabah edərəm,” dedikcə gün keçər, motivasiya düşər. Bu vərdiş, sənin həqiqətən etmək istədiyini etməyinə mane olar.

c) Sosial Mediaya Asılılıq Dəqiqələrinizi itirmədən əvvəl soruşun: Həqiqətən öyrənmək, dincəlmək ya da məlumat almaq üçün istifadə edirsən yoxsa boş vaxtı doldurmaq üçün?

d) Neqativ İnsanlarla Vaxt Keçirmək Enerjini alan, xəyalını kiçildən insanlarla çox vaxt keçirmək, səni aşağı çəkər. Onların baxış bucağı səninkinə təsir edər.

e) Həmişə “Bəli” Demək Hər şeyə bəli demək, sənin həqiqi ehtiyaclarını görməzdən gəlməyinə səbəb olar. Özünə zaman ayıra bilməzsən, yorulursan.

f) Keçmişə Bağlanmaq Keçmişdə edilən səhvlər, alınan qərarlar üzərində çox düşünmək, səni bugünü yaşaya bilməz hala gətirər.

3. Bu Vərdişlər Bizi Necə Məhdudlaşdırır?

Bu vərdişlər uzun müddətdə aşağıdakı kimi təsir göstərir:

• Uğura olan inamımızı zəiflədir: Həmişə özünü tənqid edirsənsə, bir şey bacaracağını düşünə bilməzsən.

• Yaradıcılığımızı dayandırır: Davamlı sosial mediadan gələn məzmunlarla qidalanmaq, özünəməxsus düşüncələrimizin doğulmasına mane olur.

• Daxili azadlığımızı itiririk: Başqalarının gözləntilərinə görə yaşamaq, sənin kim olduğunu unutdura bilər.

• Xoşbəxtliyi qaçırmamıza səbəb olur: Nöqsanları axtarmaq, gözəllikləri görməyimizə mane olur.

4. Necə Fərqinə Varasan?

İlk addım, fərqindəlikdir. Sizi məhdudlaşdıran vərdişlərin fərqinə varmadan onlardan qurtulmaq mümkün deyil.

Fərqindəlik qazanmaq üçün bu sadə metodları tətbiq edə bilərsiniz:

a) Gündəlik Yazmaq Hər axşam özünə bu sualı ver: Bu gün hansı vərdişim məni geri çəkdi? Hansı davranışım enerjimi tükətdi? Nə vaxt özümə qarşı amansız davrandım?

b) Bir Gündəlik Tutmaq Müəyyən bir müddət ərzində o vərdişi nə vaxt etdiyini yaz. Məsələn, sosial mediaya saat neçədə baxdın? Sonra nə hiss etdin? Bu vərdişin altındakı duyğuları anlamaq vacibdir.

c) Xarici Girişlərə Diqqət Etmək Hansı insanlar sənə mənfi təsir edir? Hansı işlərdə daha çox təxirə salma edirsən? Bunları müşahidə etmək, səni tanımağını təmin edir.

5. Bu Vərdişlərdən Necə Qurtula Bilərsən?

Qurtulmaq asan deyil, amma qeyri-mümkün də deyil. Budur kiçik, lakin güclü addımlar:

a) Dəyişiklik Üçün Motivasiyanı Xatırla Niyə dəyişiklik istəyirsən? Xəyal etdiyin insan olmaq üçün hansı vərdişlər səndən yol alır? Bu suala cavab tapmaq, sənə güc verər.

b) Kiçik Addımlar At Birdən hamısını dəyişdirməyə çalışma. Birini seç, məsələn “Bu gün sosial mediadan az istifadə edəcəyəm.” Kiçik uğurlar, böyük dəyişikliyə yol açar.

c) Yeni Vərdişlərlə Dəyişdir Köhnə vərdişləri silmək əvəzinə, onların yerinə yeni bir vərdiş qoymaq daha effektivdir. Məsələn, təxirə salmanı buraxmaq istəyirsənsə, səhər durduqdan sonra ilk 10 dəqiqədə plan qurmağı vərdiş halına gətir.

d) Dəstək Al Özünlə baş-başa qalmaq çətin ola bilər. Bir dostuna ya da sevdiklərinə məsləhət al, dəstək al. Heç kim tək başına böyüməz.

e) Səbirli Ol Dəyişiklik ani deyil. Həftələr çəkə bilər, aylar çəkə bilər. Hər gün kiçik bir irəliləyiş, yığılmış bir yığımdır. Özünə nəzakətli ol.

6. Sizi Məhdudlaşdıran Şeylərin Həqiqətdə Sən Olduğunu Xatırla

Ən böyük məhdudiyyətlər adətən kənardan deyil, içimizdən gəlir. Xarici əngəllər müvəqqəti ola bilər, amma daxili əngəllər, biz fərqinə varana qədər qalıcı olar.

Sizi məhdudlaşdıran vərdişlərin fərqinə vardığınızda, əslində azadlığı seçməyə başlamısınızdır.

Nəticə Olaraq…

Həyat qısadır. Və bu qısa müddətdə, sənin ən həqiqi, ən azad və ən xoşbəxt versiyanı yaşamaq istəyirsənsə, səni tutan şeyləri yavaşca buraxan bir səyahətə çıxmalısan.

Xatırla ki: Vərdişlər səni idarə edə bilər, amma eyni zamanda sən də onları dəyişdirə bilərsən. Və bu fərqindəlik, sənə güc verər.

Bu yazını oxuduğunuz üçün təşəkkür edirəm. Ümid edirəm ki, sizə yeni bir baxış açısı qazandırar və gündəlik həyatda daha şüurlu seçimlər etməyinizə kömək edər.