Vesvese Sözlüğü 47- ( Vesvese Ego-1 ) Kötü Arkadaşlığa Dur Diyebilmek

Yeni tanıştığımız birine kendimizi tanıtırken: Şu şehirde doğdum, şunu yaptım, şurada okudum, -dum, -dum diye biten cümlelerle , geçmişimizdeki  başarılarımızla kendimizi anlatırız. Hep kendimizi kazandığımız başarılarla var etmeye çalışırız. Bunları anlatırken ‘’Amma da çok şey başarmışım.” diye nefsimizi kabartırız farkında olmadan. Bu cümlelerdeki asıl maksat nefsimizi kabartmak değil elbette. Bunun için başlamayız aslında kendimizi anlatmaya. ‘’Ben’’ diye başlayan cümlelerle var olma, başarma ihtiyacımızı veya onaylanma ihtiyacımızı gidermeye çalışırız. Herkeste var olan övünme duygusu, diğer bir deyişle kişinin egosu böyle kendini tatmin eder. Kararında olduğu sürece anormal bir durum değildir.

İnsanın yaradılışı gereği kendinde hep gizli bir ihtiyaç olarak bulunur egosu. Vücudumuz var olmak için nasıl ki besinlerle aldığı vitaminlere ihtiyaç duyuyorsa, egomuz da var olma, övünme, başarma, onaylanma ihtiyacını böyle ”-dum, -dum” diyerek  gidermeye çalışır. Her durumda olduğu gibi burada da kimilerinde daha ön plandadır,  kimilerinde de biraz daha yatıştırılmıştır bu duygu. Ama olmayanı yoktur.  Her şeyde olduğu gibi kararında olduğu sürece de insan ruhunun yoldaşı olur, ben varım demek, ben hayata devam etmeliyim diyebilmek için.

Tehlikeli olan vesvese ile egonun kötü arkadaşlığıdır. Vesvese kötü arkadaştır. Egoyu tetikler, ona hiç huzur vermez. Ego yaptıklarından tatmin olur ise hemen usulca yaklaşıp ‘’sen ne yaptın ki, bunu herkes yapıyor, bunu yapmayan mı var, bir de büyük bir şey başarmış gibi anlatıyorsun.” diyerek onu dibe çekip kendini değersiz hissetmesine sebep olur. Bu sefer ego tatmin olma eksikliğini gidermek için insanoğlunu huzursuz etmeye başlar. Hep daha fazlasını yapmayı, kendini ispatlamak için aşırıya kaçmayı ister. İnsan egosu, tatmin olmak için konuşmalarında ya da davranışlarında, beklentilerinde kendini beğenmişlik, bencillik ortaya çıkar.

Vesvese sahnededir ve herkesin kendisini kıskandığını, bu yüzden onu eleştirdiklerini ya da başarılarını kıskandıklarını kişiye fısıldar. Böylelikle kişi konuşmasında veya davranışlarında aşırılığa gider. Bazen kendine gelir ve durup ‘’Ben bunu nasıl yaptım?’’ der. Kılıf hazırdır.’’Çünkü ben haklıyım. Haksız olan diğeridir.Dünya benim çevremde dönüyor. Herkes bana mecbur ama ben hiçbir şeye, hiçbir kimseye mecbur değilim. Hele de kimseyi memnun etmeye hiç de mecbur değilim.’’ düşünceleri ile dünyaya  egoist gözlüğü ile bakarız. Bu bakış açısı bizim ne inancımıza ne de kültürümüze uygun değildir. Modern kültürün kişilik gelişimidir, bize sonradan gelmiş ve yerleşmiştir. Şimdiki nesilde daha çok görülmekle birlikte hızla normalleşmektedir.

İnsan  anlaşılmadığı ve istenmediği hissiyatı ile çevresinden uzaklaşır.  Böylece insan daha çok yalnızlaşır. İnsan yalnız kalıp kendini dinlemeye başladı mı ya vücuduna ya da çevresindeki olumsuzluklara odaklanır. Odak vücutta ise kişi hastalık hastası yani  ‘’Hipokondriyazis '' olur. Havadan nem kapıp ben hastayım düşüncelerinde hapsolur. Doktor doktor gezer ama derdine derman bulamaz. Yok eğer odak, çevresinde ise herkesin kendisi ile uğraştığını, kendisini çekemediklerini, asıl ilişki kurduğu insanların geçimsiz olduğu inancına varır. Bu düşüncelerle insan yalnızlaşır. Ziyarete kimse gelmesin ben de kimseye gitmeyeyim düşüncesi ile evine, kendi yalnızlığına hapsolur. Bu durum kişinin kendisine değil vesvesenin insanın içinde pekişmesine ve büyümesine neden olur.

Modern kültür de önce ‘’BEN= EGO’’ anlayışı vardır, ama bizim kültürümüz ve inancımız da ‘’BİZ’’ vardır. Bizim kültürde bir şey yapacaksak önce düşünürüz; bunun kime faydası var, kendime ne faydası var, çevreme ne faydası var, diye ince düşünür faydayı geniş bir yelpazede  ön planda tutarız. Köylerdeki imece gibi düşünebiliriz bu davranışı. Yardımlaşmaya dayalı, fayda tabanlı bir düşünce sistemidir. Hz. Muhammed(sav) bir hadisi şerifinde:’’Komşusu aç iken kendisi tok uyuyan bizden değildir. “demiş, “BİZ” bilincine dikkat çekmiştir. Toplumun birbirine kenetlenmesini sağlayan bütüncül bir tutumdur. İdin yani ilkel egonun gizli dizginlenmesidir. Yavaş yavaş bu değişmekte bu değişimle birlikte toplumda çözülmekte, birlik beraberlik toplumdan uzaklaşmaktadır.

Bu düşüncede vesvese bizim iç sesimiz olup biz bunu kendimiz söylüyoruz sanarak içimizdeki düşmanın vesvese olduğunu gizlemesine yardımcı olur. Kendi iç sesimizin kılığına giren vesvese gelir vesvesliğini yapmaya çalışır, bununla birlikte ego terbiye olmuşsa vesvese hiçbir şey yapamaz.

Ego,  vesveseyi yatıştırır ve toplum kurallarını, inançlarını önceliğine alıp kişiyi ona göre davrandırır. Böylelikle vesvese de terbiye olur, egoyu yönetemeyeceğini anlayıp oturur. Arada bir tabiki yeltenir vesvese Beni = Egoyu yoldan çıkarmaya. Biz ne yapıp edelim egomuzun vesvesenin arkadaşı olarak ondan etkilenmesini engelleyelim. Tek yolu da terbiye edilmiş nefis eşittir terbiye edilmiş egodur. Çocuklarımıza uyulması gereken toplum kurallarını küçük yaşlarda öğretelim ki kolaylıkla içselleştirebilsinler. Anne ve babalarının olmadıkları durumlarda bile onlar varmış gibi o hareketi yapmaktan kaçınan çocuklar gibi egolarını vesvesenin yönlendirmelerine karşı kulaklarını tıkasınlar.

Terbiye edelim egomuzu her istediğini yapmadığımız çocuklarımız gibi. Çünkü egoyu terbiye etmek ona her istediğini yapmamaktan geçiyor. Sınırlarının nereye kadar olduğunu, çizgiyi gösterelim ki, ben buraya kadar gelebilirim deyip ileriki yaşlarda el frenini otomatikman çeksin.

Egosunu terbiye edebilen kişi  içindeki vesveseyi de terbiye etmiş olur!

YAZAR: Selma ONATER

Yazar'ın diğer yazılarına ulaşmak için

https://nefes21.com/profil/selma-onater

Yazar'ın sosyal medya hesabı

https://www.instagram.com/selmaonater?r=nametag